Hoe zit het nu precies met het verstrekken van medische informatie
U herkent het vast; Iemand uit uw gezin is bij de (huis)arts geweest en er zijn nog wat vragen of er moet even gebeld worden om een uitslag op te vragen. U belt en dan krijgt u te horen dat er geen informatie aan u verstrekt kan worden in verband met de privacy. Raar dat u, als partner, kind van een oudere patiënt of als ouder van een kind, geen informatie krijgt, u behoort toch tot het gezin? Onlangs bleek in de media dat 1 op de 3 huisartsenpraktijken de privacy niet op orde zou hebben, wij zijn blij u te mogen laten weten dat wij aan alle eisen voldoen en met trots kunnen zeggen dat wij uw gegevens goed bewaken. Hieronder willen wij u in het kort uitleggen wat de reden is en hoe de wet hieromtrent in de gezondheidszorg en dan met name in de huisartsenpraktijk geregeld is.
De Wet Bescherming Persoonsgegevens
Deze wet is meer bekend onder de naam “privacywet”. Hierin is geregeld dat de gegevens die wij van u verzamelen, bij ons is dat uw medische dossier, goed beveiligd moeten zijn en wij zorgvuldig met deze gegevens om moeten gaan. Al uw gegevens die wij nodig hebben om u goede zorg te verlenen staan bij ons in een apart computersysteem, een zogenaamd Huisartsen Informatie Systeem (H.I.S) en dat is op meerder manieren beveiligd en alleen onze medewerkers hebben toegang. Al onze medewerkers hebben een geheimhoudingsplicht rondom alle medische gegevens die zij onder ogen krijgen of moeten verwerken. Als u verwezen bent naar een specialist dan worden de (verwijs)brieven, versleuteld en gecodeerd via een speciaal beveiligde internetlijn doorgestuurd. Dat is ook de reden dat wij geen medische vragen beantwoorden en medische informatie doorsturen/mailen via de “gewone” internetverbindingen. Wij doen er alles aan uw medische gegevens veilig te stellen en zo hoort het ook.
De Wet Geneeskundige Behandel Overeenkomst
In deze wet, afgekort tot W.G.B.O is omschreven dat voor het uitvoeren van medisch onderzoek en medische behandeling toestemming nodig is van de betreffende patiënt. De wet legt hiermee vast dat degene die de behandeling uitvoert, verplicht is dat de patiënt de benodigde informatie geeft over de uit te voeren behandeling zodat de patiënt een weloverwogen beslissing kan nemen. In de wet is opgenomen dat iedereen van 16 jaar en ouder onder de noemer volwassene valt.
De informatie moet bestaan uit:
- Het doel van het onderzoek of de behandeling
- De aard van het onderzoek of de behandeling
- De te verwachten resultaten
- Mogelijke risico’s
- Eventuele andere behandelmogelijkheden en informatie hierover
Kinderen tot 12 jaar:
Kinderen tot 12 jaar vallen onder de zeggenschap/verantwoordelijkheid van de ouders/wettelijk vertegenwoordiger(s). In sommige gevallen zijn kinderen goed in staat mee te denken over hun gezondheid en eventuele problemen. In de wet staat beschreven dat zowel de ouders/wettelijk vertegenwoordiger(s) als behandelaars rekening moeten houden met de wensen en ideeën van het kind zelf.
Kortom:
- De ouders/wettelijk vertegenwoordiger(s) geven toestemming voor een behandelovereenkomst.
- De ouders/wettelijk vertegenwoordiger(s) moeten geïnformeerd worden.
- Het kind moet geïnformeerd worden op basis van zijn/haar bevattingsvermogen.
- Het kind moet zoveel mogelijk betrokken worden bij de beslissingen.
- De ouders/wettelijk vertegenwoordiger(s) hebben het recht op inzage in het dossier, het kind niet. Indien gewenst kunnen ouders/wettelijk vertegenwoordiger(s) het dossier of een gedeelte daarvan met het kind doornemen.
Er kunnen zich situaties voordoen waarbij afwijkende regels gelden. Zie hieronder:
- Als ouders/wettelijk vertegenwoordiger(s) een behandeling willen laten doen kan de hulpverlener deze weigeren als deze van mening is dat de behandeling niet in het belang van het kind is. Om deze reden kan er ook inzage in het medisch dossier geweigerd worden.
- Als ouders/ wettelijk vertegenwoordiger(s) een behandeling weigeren die het leven van het kind in gevaar kan brengen, kan de hulpverlener via de rechter het gezag van de ouders beperken om zo alsnog de behandeling mogelijk te maken.
- Wanneer ouders/wettelijk vertegenwoordiger(s) en hulpverlener een behandeling noodzakelijk vinden, kan het kind tot 12 jaar niet weigeren. Wel kan een hulpverlener bij wijze van uitzondering de wens van het kind om geen behandeling te ondergaan inwilligen. De hulpverlener moet dan wel overtuigd zijn dat het kind in staat is zelf te beslissen. Bijvoorbeeld bij langdurig en ernstig zieke kinderen die weten hoe belastend een behandeling kan zijn.
- De hulpverlener mag altijd zonder toestemming van de ouders/wettelijk vertegenwoordiger(s) handelen in acute en/of levensbedreigende situaties.
Kinderen van 12 tot 16 jaar
Kinderen van 12 tot 16 jaar hebben volgens de wet een belangrijke eigen stem bij medische behandelingen of onderzoeken.
Kortom:
- Behalve de ouders/wettelijk vertegenwoordiger(s), moet ook het kind zelf toestemming geven voor een onderzoek of behandeling.
- Zowel de ouders/ wettelijk vertegenwoordiger(s) als het kind hebben recht om geïnformeerd te worden.
- Zowel de ouders/ wettelijk vertegenwoordiger(s) als het kind hebben recht op inzage in het medisch dossier.
Er kunnen zich situaties voordoen waarbij afwijkende regels gelden. Zie hieronder:
- Als kind en ouders/ wettelijk vertegenwoordiger(s) van mening verschillen, hangt het van het bevattingsvermogen van het kind af welke mening zwaarder wordt gewogen m.b.t. de behandeling.
- Als de behandeling wel door ouders wettelijk vertegenwoordiger(s)/ wordt gevraagd en geweigerd wordt door de jongere dan zal de hulpverlener de wil van de jongere opvolgen mits dit geen ernstige gevolgen heeft.
- Is er een behandeling of onderzoek zonder toestemming van de ouders wettelijk vertegenwoordiger(s)/ uitgevoerd, dan hebben de ouders alleen recht op informatie en inzage in het dossier als het kind hierin toestemt.
- Het kind kan willen dat zijn/haar ouders/wettelijk vertegenwoordiger(s) niet worden geïnformeerd en dat hen niet om toestemming wordt gevraagd. De hulpverlener kan aan die wens gevolg geven als deze van mening is dat het kind letterlijk “oud en wijs” genoeg is om hierover zelf te beslissen.
- De hulpverlener mag altijd zonder toestemming van ouders/ wettelijk vertegenwoordiger(s) en kind handelen in acute en/of levensbedreigende situaties.
Kinderen vanaf 16 jaar
Jongeren van 16 jaar en ouder worden volgens de wet op één lijn gesteld met volwassenen. In zaken die te maken hebben met hun gezondheid worden zij dus als meerderjarig beschouwd, ook al zijn zij nog geen 18 jaar.
Kortom:
- De jongere kan zelfstandig beslissen of er toestemming gegeven wordt voor een medische behandeling of onderzoek.
- Er is geen toestemming van de ouders/ wettelijk vertegenwoordiger(s) nodig.
- De jongere heeft het recht volledig geïnformeerd te worden: Ouders/ wettelijk vertegenwoordiger(s) worden enkel geïnformeerd als de jongere hiermee akkoord is.
- De jongere heeft recht op inzage in het medisch dossier. Hiervoor is geen toestemming nodig van ouders/ wettelijk vertegenwoordiger(s).
- De ouders/ wettelijk vertegenwoordiger(s) mogen het medisch dossier inzien als de jongere hiermee akkoord gaat.
Er kunnen zich situaties voordoen waarbij afwijkende regels gelden. Zie hieronder:
- De hulpverlener mag altijd handelend optreden in acute en/of levensbedreigende situaties, ook als er geen toestemming van de jongere is voor de behandeling.
Als u ouder bent dan 16 jaar kunt bij de assistentes een formulier krijgen waarin u toestemming geeft aan wie er medische informatie van u verstrekt mag worden. Dit formulier dient u zelf te ondertekenen. Op deze manier kunt u uw partner, familie of verzorger machtigen om informatie voor u op te vragen. Deze toestemming wordt dan in uw dossier genoteerd zodat wij weten wie u gemachtigd heeft informatie op te vragen. Dit schept duidelijkheid en voorkomt misverstanden.
Wij hopen u met deze informatie voldoende geïnformeerd te hebben. Met uw vragen bent u uiteraard welkom.