Wat zijn het?

Er zijn verschillende soorten wratten. Iedereen kent de gewone wratten: ruw aanvoelende knobbeltjes die vooral op de handen voorkomen, maar ook op andere plaatsen kunnen zitten. Voetwratten zijn gewone wratten die in het eelt van de voetzool zitten. Door lopen worden voetwratten in de voetzool gedrukt; soms doen ze pijn bij het lopen. Waterwratten zijn minder bekend. Ze zijn glad, klein en er zit een putje in. Waterwratten komen vooral bij kinderen voor en kunnen overal op het lichaam zitten.

Ten slotte zijn er nog wratjes op de geslachtsdelen. Deze kunnen door seksueel contact worden overgedragen. De wratjes zijn lastig maar gaan vaak vanzelf weer over.

Waardoor komt het?

Wratten worden veroorzaakt door een virus. Als dit virus in contact komt met uw huid, kunt u een wrat krijgen. Het is niet bekend waarom de n wel wratten krijgt en de ander niet. Het wrattenvirus komt overal voor, maar voelt zich vooral thuis in een vochtige omgeving zoals een zwembad. Ook in gymzalen kan het virus zich via blote voeten gemakkelijk verspreiden. Als u eenmaal een wrat heeft, kunt u er nog meer krijgen. Peuteren of bijten aan een wrat kan verdere verspreiding bevorderen. Als een kind op een vinger of duim zuigt waarop een wrat zit, dan kunnen er rond die plaats meer wratten ontstaan.

Kan het kwaad?

Wratten zijn onschuldig. Waterwratten gaan wel eens samen met irritatie en eczeem. Voetwratten geven soms pijn of last bij het lopen. De meeste wratten verdwijnen vanzelf binnen twee jaar. Een enkele keer blijven ze jarenlang zitten. Het is niet bekend waarom de één er snel van af is en de ander niet.

Wat kunt u er zelf aan doen?

Draag schoenen of slippers in gymzalen en zwembaden; dat vermindert de kans op wratten.
Als u wratten heeft, kunt u er het beste van afblijven. Als u aan wratten peutert, kunnen er meer ontstaan.
Gewone wratten verdwijnen wel eens als u ze iedere dag aanstipt met wrattentinctuur. Dit is te koop bij apotheek of drogist. Bij waterwratten mag u geen wrattentinctuur gebruiken, omdat het vaak irritatie veroorzaakt; bovendien helpt het zelden bij waterwratten.
Aan waterwratten hoeft u niets te doen. Als de huid rondom de waterwratten geïrriteerd is, kan smeren met een vette crème de irritatie verminderen. Bij wratjes op de geslachtsdelen kunt u een condoom gebruiken om overdracht te voorkomen.

Wanneer naar de huisarts?

Wratten hoeven alleen maar behandeld te worden als ze last bezorgen. Sommige mensen vinden wratten erg lelijk en laten ze daarom weghalen. Als u twijfelt of een bobbeltje een wrat is, maak dan een afspraak met de dokter.

Wrattenspreekuur

Tijdens dit spreekuur worden gewone wratten behandeld met vloeibare stikstof. De stikstof zit in een dampend vaatje. Een grote wattip gaat in het vaatje en wordt vervolgens op de wrat gedrukt. Stikstof bevriest de wrat en de huid eromheen, waardoor de wrat kan afsterven. Er ontstaat meestal een blaar die binnen een week verdwijnt.
Bevriezing geeft dezelfde pijn als een brandwondje. Kinderen moet u daarop voorbereiden. Behandeling met stikstof helpt niet altijd en moet meestal herhaald worden.

Voetwratten

(of verruca plantaris) komen vaak voor bij kinderen en jongvolwassenen. Er zijn twee types van voetwratten: de mozaïekwrat en de doornwrat. Mozaïekwratten breiden zich oppervlakkig uit, terwijl doornwratten in de diepte groeien.

In tegenstelling tot de gewone wrat, is een voetwrat doorgaans wel pijnlijk (doornwratten zijn nog pijnlijker dan mozaïekwratten) en is behandelen wel wenselijk. Voetwratten hebben bovendien minder de neiging om spontaan te verdwijnen.
Natte vloeren in zwembaden en gemeenschappelijke douchecellen spelen waarschijnlijk een rol in het verspreiden van voetwratten. Men kan de kans op besmetting dan ook voorkomen door de voeten goed te wassen en af te drogen na het zwemmen en bij gebruik van gemeenschappelijke douchecellen slippers te dragen. Het goed droog houden van de voeten door het dragen van katoenen sokken en goed zittende schoenen, vermindert eveneens het risico op voetwratten. Op blote voeten sporten in een sporthal zou daarentegen geen invloed hebben op het ontstaan van voetwratten.

Voor de behandeling van voetwratten geeft de huisarts u een recept voor een zalf met 40% salicylzuur. Het is belangrijk om de omliggende huis te beschermen met een vaseline zalf of een ouderwetse bruin/rode pleister (leukoplast) waar u een gat in maakt ter grootte van de wrat. De wrat zelf behandelt u met de voorgeschreven zalf. Hoe hoger het percentage salicylzuur, hoe groter de mogelijke irritatie maar ook vaak hoe beter het effect op de wrat. Als u dit ’s avonds voor het slapen doet en over het geheel een “gewone pleister” plakt, broeit het de hel nacht en trekt het goed in. De volgende dag haalt u alles eraf zodat de wrat weer wat harder wordt. Daarmee wordt het gemakkelijker om, voordat u opnieuw de wrat behandelt, eerst het overtollige eelt te verwijderen met een eeltvijl of grove nagelvijl (een gewone nagelvijl is vaak onvoldoende). Zo doet u dit in principe elke dag tot de huid helemaal glad en zacht is. Dit kan gemakkelijk tot 3 maanden duren dus wanhoop niet. Deze behandeling is weliswaar tijdrovend, doch pijnloos en vaak effectiever dan de andere methoden.

Tot slot, probeer te voorkomen dat de wrat gaat bloeden, maar als het toch gebeurt, ontsmet deze dan meteen met alcohol 70% of betadine jodium. Stop ook met vijlen en ga eventueel een of twee dagen later weer verder.